Günümüzdeki teknolojik gelişmelerle beraber hızlı nüfus artışı, küreselleşme gibi faktörler de günden güne kalıcı çevresel sorunlara yol açıyor. Söz konusu sorunların doğanın ekolojik dengesinin bozulmasına ve sınırlı doğal kaynakların tükenmesine yol açmasının yanı sıra, insan sağlığını da ciddi ölçüde olumsuz etkilediği görülüyor.
Tekstil sektöründe su kullanım seviyesinin son derece yüksek olduğu göz önüne alındığında bu tüketimin en fazla görüldüğü alanlar da ham madde üretimi, kumaş boyama ve terbiye süreçleri olarak dikkat çekiyor. Bu noktada Yeşim Ar-Ge Merkezi tarafından doğa dostu proje olarak geliştirilen “Doğal Boyalar İle Beden Boyama Projesi - Colors Of Life”, piyasadaki boyahane süreçlerine göre yarı yarıya banyo sayısı sunması ve su-enerji tüketiminde yüzde 40-50 seviyesinde tasarruf sağlaması ile öne çıkıyor.
Proje kapsamında kimyasal boyalara alternatif malzeme olarak bitkisel kaynakları kullandıklarını ifade eden Yeşim Grup Kumaş Operasyonları VP Kerim Bayram, projenin diğer önemli çıktıları arasında boyama sonrası oluşan atıkları farklı endüstriler için hammadde haline getirmek ve yeni döngüsel değer zincirleri geliştirmek olduğunu kaydetti.
Bayram, 2021 yılı son çeyreğinde İstanbul Aydın Üniversitesi iş birliği ile Prof. Dr. Recep Karadağ’ın danışmanlığında start verilen projenin Yeşim Ar-Ge Müdürü Filiz Emiroğlu ve Uzman Mühendis Sena Mestanlı tarafından yürütüldüğüne değinerek, “Projeye danışmanlık yapan Prof. Dr. Karadağ yüksek kimya ve tekstil teknolojileri alanında eğitimini tamamlayarak, 33 yıldır doğal boyamacılık, tarihi ve arkeolojik objelerden boyarmadde analizleri ve doğal organik pigmentler konusunda çalışmaları olan, bitkiler ve bitkilerin kimyasal yapısına hakim biri olarak kendisinden son derece değerli destekler gördük.” diye konuştu.
Sürdürülebilir ve Çevre Dostu Proses
Bayram şöyle devam etti: “Proje kapsamında, hammadde olarak kullanılan ve Türkiye’de yetiştirilen bitkilerin kullanılmayan atıl kısımları, herhangi bir kimyasal işlem görmeden sadece öğütülerek, geliştirilen beden boyama prosesinde kullanılıyor. Asya ülkelerinden tedarik edilen doğal boyaların uygulandığı prosesler ile kıyaslandığında projenin, çok daha az harcanan su miktarı, ağır metal iyonu içermeyen yardımcı kimyasal kullanımı, geniş renk skalası, iyi haslık değerlerine sahip olma, kullanılan bitkilerin boyama sonrasında doğal atık olması gibi birçok avantajı bulunuyor. Sürdürülebilir ve çevre dostu proses ile geliştirilen proje ile ulusal ve uluslararası pazara yönelik kurum içinde yeni bir alan olan beden boyama faaliyetlerinin önem kazanması hedefleniyor. Tarihsel öneme sahip olan doğal boya bitkilerinin yeniden canlandırılması ve tarımının yapılması, gıda sektörü atıkları ve yan ürünlerinden doğal boya eldesinin sağlanması, alternatif doğal boyama yöntemlerinin geliştirilmesi, ağır metal iyon içeren kimyasallara alternatif, yeni doğal ağır metal iyonu içermeyen yardımcı kimyasalların geliştirilmesi, doğal boyaların bazı dezavantajlarını ortadan kaldıran yeni, ekolojik ve ekonomik boyama sistemlerinin geliştirilmesi gibi pek çok ihtiyaç bu projenin önünü açtı.”
