Tekstil ürünleri, kullanılmaya başladığı ilk zamandan beri insanları soğuktan, sıcaktan ve diğer doğa olaylarından korunma ihtiyacını karşılıyordu. Zaman içerisinde moda gibi kavramlarla bu ihtiyaçların dışına çıkmış gibi gözükse de tekstil ürünleri hala bizi koruyor. Askeri giysi, spor kıyafeti, çocuk giysileri aksesuarlar, şapka, üniforma, ayak ve kol bantları, sırt çantası gibi çeşitli ürünlerde kullanılan fotoluminesant malzemeler sayesinde karanlık ortamlarda bile görünür olabilmek mümkün. Fotoluminesant malzemeler, tekstil sektörü açısından günümüzde büyük bir öneme sahip. Bunun başlıca sebebi bu malzemelerin katma değerinin yüksek olması ve insan hayatına getirdiği kolaylıklar.
Fotoluminesant malzemeler, tekstil boya ve baskı boyaları olarak lif, iplik ve kumaş şeklindeki tekstil ürünlerine boya baskı, kaplama ve laminasyon gibi tekniklerle uygulanıyor. Bir tekstil yüzeyine boya baskı, kaplama ve laminasyon yöntemi ile fotoluminesant malzemelerin uygulanması sonucunda kumaşın sertliği artarak, kullanım sırasında meydana gelen aşınma ve yapılan yıkama işlemleri sonucu karanlıkta görünürlük özelliği de azalıyor. Bu nedenle, son yıllarda fotoluminesant maddeler ile tekstil lif üretiminde kullanılan polimerler karıştırılmakta ve lif üretimi sonrasında görünürlük özelliği elde ediliyor.
Işıltılı Elbiseler
Teknik tekstiller konusunda çalışmalar yürüten kuruluşlar, daha zor aşınan ve giyilebilir fotoluminesant malzemelerin üretimi konusunda ciddi çalışmalar yürütüyorlar. Amerika’da bulunan Massachusetts Institute of Technology’in (MIT)’nin yürüttüğü çalışmalar sonucunda geliştirilen sistem ile çoğu fosfor ve luminesans malzemeler, transparan mikro kristal temel yapı ile bir aktivatörden oluştuğu için, aktivatörler, ana yapı içerisine belirli bir miktarda dağılımından sertlik oluştuğu bulunmuş. Yardımcı aktivatörlerin devreye alınması ile laminasyon sırasında oluşan sertlikler giderilebiliyor.
Henüz laboratuvar aşamasında olan bu tekniğin geleceğin modasına yön vereceğini söyleyen MIT Lincoln Laboratuvarı Tekstil Araştırmaları Başkanı Eric Sowensen, sertliklerin giderilmesi halinde üretilecek ürünlerin şimdi hakim olan “sıkıcı ve ışıltısız” elbiselerin tarihe karışacağını belirtti. Henüz bu materyallerin, başta koruyuculuk olmak üzere dekorasyonda, savunma sanayinde, ulaşımda yaygın bir şekilde kullanıldığını söyleyen Sowensen, son yıllarda luminesant malzemelerin sadece görsel efekt amacıyla ev tekstilinde kullanıldığını ifade ederek, yakın gelecekte herkesin “ışık saçacağını” belirtti.
